به گزارش مجله خبری نگار،این عارضه مسری است و میتواند از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا با لمس یک شی آلوده به ویروس مانند حوله یا یک تکه لباس از فردی به فرد دیگر منتقل میشود.
زگیل آبکی نوعی بیماری پوستی ویروسی و مسری است که توسط ویروس مولوسکوم کنتاژیوزوم ایجاد میشود.
برجستگیهای کوچک در این بیماری معمولا بدون درد هستند، خود به خود ناپدید میشوند و به ندرت در صورت عدم درمان جای آنها باقی میماند.
مدت زمان ماندگاری ویروس در هر فرد متفاوت است، اما به طور کلی برجستگیها میتوانند بین ۲ ماه تا ۴ سال باقی بمانند.
برای درمان این عارضه میتوان از دارو و جراحی استفاده کرد، اما در اکثر موارد نیاز به درمان نیست، مگر این که فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف باشد که در این صورت درمان دشوارتر خواهد بود.
زمانی که یک فرد با ویروس تماس پیدا میکند ممکن است تا ۶ ماه هیچ علامت عفونتی از خود نشان ندهد، اما دوره کمون به طور متوسط بین ۲ تا ۷ هفته میباشد.
زگیل آبکی باعث بروز ضایعات کوچک بدون درد میشود که میتوانند به تنهایی یا به صورت گروهی تا ۲۰ عدد ظاهر شوند. این ضایعات معمولا دارای خصوصیات زیر میباشند:
بسیار کوچک، براق و از نظر ظاهری هموار و صاف
به رنگ گوشت، سفید یا صورتی
سفت و به شکل گنبدی با فرو رفتگی یا گودی در وسط آن
هسته مرکزی پر از مواد مومی
قطر بین ۲ تا ۵ میلی متر یا اندازه بین اندازه سر یک سنجاق و اندازه پاک کن بالای مداد
ظاهر شدن در هر نقطهای از بدن به جز کف دست یا کف پا به خصوص روی صورت، شکم، تنه، بازوها و پاهای کودکان یا قسمت داخلی ران، اندام تناسلی و شکم بزرگسالان
در افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است علائم دیگری نیز ظاهر شود. مثلا قطر ضایعات میتواند به ۱۵ میلی متر برسد که تقریبا به اندازه یک سکه است. برجستگیها اغلب روی صورت ظاهر میشوند و معمولا در برابر درمان مقاوم هستند.
زمانی که فرد ضایعات روی پوست بیمار مبتلا به این عفونت را لمس میکند ممکن است به زگیل آبکی مبتلا شود.
به نظر میرسد کودکان معمولا هنگام بازی با همسالان خود و جوانان و بزرگسالان اغلب از طریق تماس جنسی به این بیماری دچار میشوند. همچنین ورزشهای تماسی همچون فوتبال یا کشتی که در آن پوست برهنه افراد در تماس با هم قرار میگیرد نیز از عوامل ابتلا به این بیماری محسوب میشوند.
این ویروس میتواند روی سطوحی که توسط پوست فرد مبتلا لمس شده نیز زنده بماند؛ بنابراین ممکن است با دست زدن به حوله، لباس، اسباب بازی یا سایر لوازم آلوده به این عفونت مبتلا شد.
استفاده مشترک از وسایل ورزشی که در تماس با پوست برهنه افراد میباشد نیز میتواند باعث انتقال این ویروس شود. ویروس روی تجهیزاتی همچون دستکش بیس بال، تشک کشتی و کلاههای ایمنی ورزشی باقی میماند و به افراد دیگر سرایت کند.
به علاوه بیمار مبتلا با لمس کردن و خراشیدن ناحیه درگیر و سپس لمس نواحی دیگر بدن ممکن است ویروس را به سایر نقاط بدنش پخش کند.
همه افراد ممکن است به عفونت زگیل آبکی مبتلا شوند، اما گروههای خاصی از افراد بیشتر از سایرین در معرض ابتلا هستند. این گروهها عبارتند از:
کودکان بین ۱ تا ۱۰ سال
افرادی که در آب و هوای گرمسیری زندگی میکنند
افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به دلیل پیوند عضو یا درمان سرطان
افرادی که به درماتیت آتوپیک مبتلا هستند که نوع شایعی از اگزما است و باعث ایجاد بثورات پوسته پوسته و خارش دار میشود
افرادی که در ورزشهای تماسی مانند کشتی یا فوتبال شرکت میکنند که در آنها تماس پوست به پوست به وفور رخ میدهد
تشخیص زگیل آبکی
از آن جا که ضایعات پوستی ناشی از زگیل آبکی ظاهر واضح و متمایزی دارند، پزشک اغلب تنها با نگاه کردن به ناحیه آسیب دیده میتواند بیماری را تشخیص دهد. تستهای skin scraping و بیوپسی نیز برای تایید تشخیص مفید هستند.
همان طور که قبلا اشاره کردیم معمولا نیازی به درمان زگیل آبکی نیست، اما در مورد ضایعات پوستی که بیش از چند روز ادامه داشته اند لازم است حتما با پزشک مشورت شود. تشخیص این بیماری سایر علل مانند سرطان پوست، آبله مرغان یا زگیل را رد میکند.
در اکثر موارد زمانی که سیستم ایمنی فرد کاملا سالم است نیاز به درمان ضایعات ناشی از زگیل آبکی نخواهد بود و برجستگیها بدون مداخله پزشکی محو میشوند. با این حال برخی موارد ممکن است نیاز به درمان داشته باشند، از جمله زمانی که:
ضایعات بزرگ بوده و روی صورت و گردن ظاهر شده باشند
فرد به یک بیماری پوستی دیگر مانند درماتیت آتوپیک مبتلا باشد
نگرانی بابت سرایت ویروس به دیگران وجود داشته باشد
اگر سیستم ایمنی بدن به دلیل بیماریهای همچون اچ آی وی یا مصرف داروهایی مانند داروهای درمان سرطان ضعیف شده باشد نیز ممکن است نیاز به درمان زگیل آبکی باشد. همان طور که اشاره کردیم درمان موفقیت آمیز در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند دشوارتر از افراد سالم است.
روشهای موثر برای درمان تنها توسط پزشک قابل انجام و تجویز است که از جمله آنها میتوان به کرایوتراپی، کورتاژ، لیزر درمانی و درمانهای موضعی اشاره کرد:
در کرایوتراپی برجستگیها با نیتروژن مایع منجمد میشوند
در کورتاژ برجستگی سوراخ شده و با یک ابزار کوچک از روی پوست برداشته میشود
در لیزر درمانی از لیزر برای از بین بردن ضایعات استفاده میشود
در درمان موضعی از کرمهای حاوی اسیدها یا مواد شیمیایی روی برجستگیها استفاده میشود تا لایههای فوقانی پوست لایه برداری شوند
برخی از این تکنیکها دردناک هستند و باعث ایجاد جای زخم شوند. گاهی نیاز به بی حس کردن نیز میباشد.
در ضمن از آن جا که لازم است همه ضایعات برطرف شوند، ممکن است به بیش از یک جلسه درمانی نیاز باشد. اگر برجستگیها بزرگ و متعدد باشند احتمالا هر ۳ تا ۶ هفته یک بار نیاز به تکرار درمان است تا زمانی که برجستگیها ناپدید شوند.
به علاوه طی درمان برجستگیهای فعلی ممکن است ضایعات جدید نیز ایجاد شود که پروسه درمان را طولانیتر میکند.
در برخی موارد پزشک ممکن است داروهای زیر را نیز تجویز کند:
تری کلرواستیک اسید
کرم پودوفیلوکس موضعی
کانتاریدین که از سوسک تاول به دست میآید و توسط پزشک استفاده میشود
ایمی کیمود
اگر باردار یا شیرده هستید یا قصد باردار شدن دارید قبل از مصرف داروهای ذکر شده یا هر داروی دیگر با پزشک مشورت کنید.
لازم به ذکر است درمان با داروهای ضد رتروویروسی موثرترین درمان برای افراد مبتلا به اچ آی وی در صورت ابتلا به زگیل آبکی است، زیرا میتواند سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با ویروس تقویت کند.
مهم است قبل از اقدام به هر گونه درمان با پزشک خود صحبت کنید.
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به زگیل آبکی این است که از دست زدن به پوست فرد مبتلا به این عارضه خودداری شود. توجه به نکات زیر نیز در جلوگیری از گسترش عفونت کمک کننده خواهد بود:
شستن صحیح دستها با آب گرم و صابون را تمرین کنید
روشهای صحیح شستن دستها را به کودکان آموزش دهید، زیرا احتمال زیادی دارد که از دست خود برای لمس در بازی و تعامل با دیگران استفاده کنند
از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی خودداری کنید که شامل حوله، لباس، برس مو یا صابون میباشد
از استفاده از وسایل ورزشی مشترک که ممکن است در تماس مستقیم با پوست برهنه شخص دیگری قرار داشته باشند خودداری کنید
در صورت ابتلا از خراشیدن یا لمس برجستگیهای روی پوست خود اجتناب کنید
برجستگیها را تمیز و پوشیده نگه دارید تا از انتشار ویروس جلوگیری شود
از شیو کردن یا الکترولیز موهای زائد در نواحی دارای برجستگی خودداری کنید
در صورت وجود برجستگیهای زگیل آبکی در ناحیه تناسلی از تماس جنسی خودداری کنید
در مواردی که فرد از سیستم ایمنی سالم برخوردار است، عفونت زگیل آبکی معمولا خود به خود از بین میرود که معمولا به تدریج و طی ۶ تا ۱۲ ماه بدون ایجاد اسکار اتفاق میافتد.
با این حال برای برخی افراد ممکن است چند سال طول بکشد تا برجستگیها ناپدید شوند. روند بهبودی این عفونت به خصوص برای افرادی که مشکلات سیستم ایمنی دارند ممکن است طولانیتر شود.
ناگفته نماند بعد از محو شدن ضایعات، ویروس در بدن وجود ندارد و فرد آن را به دیگران یا سایر نواحی بدنش منتقل نمیکند.
برجستگیها تنها در صورتی که فرد دوباره به ویروس آلوده شود ظاهر خواهند شد. به عبارت دیگر یک بار ابتلا به این ویروس (بر خلاف بیماریهایی همچون آبله مرغان) باعث مصونیت از ابتلای مجدد نخواهد شد.
منبع:سومیتا